Tọa lạc tại phía Bắc thành phố Mérida, Yucatán, Mexico, Xcumpich House là minh chứng cho việc cải tạo nhà không chỉ đơn thuần là thay đổi diện mạo mà còn là một cách để gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa địa phương. Đây là dự án cải tạo và thiết kế lại một ngôi nhà 2 tầng theo phong cách đương đại nhưng vẫn giữ trọn tinh thần truyền thống.
Nội dung bài viết
1. Sửa chữa nhà theo cách kể chuyện về văn hóa bản địa
Tên gọi “Xcumpich” bắt nguồn từ chính khu vực nơi ngôi nhà tọa lạc, nhưng công trình này còn được gọi bằng cái tên “Chac” – trong tiếng Maya ám chỉ sắc đỏ nâu của đất, thần mưa và biểu tượng tâm linh. Với màu sắc và vật liệu bản địa, Xcumpich House gợi cảm giác mộc mạc, gần gũi mà vẫn hiện đại, bền vững.
2. Tái hiện nhà truyền thống qua thiết kế đương đại
Điểm nhấn trong quá trình cải tạo nhà này là cách kiến trúc sư giữ nguyên tinh thần nhà truyền thống – tối ưu ánh sáng, thông gió tự nhiên – nhưng nâng cấp bằng các giải pháp thiết kế hiện đại. Ngôi nhà được bố trí hướng công viên để tận dụng tối đa gió và ánh sáng tự nhiên.
3. Phân tầng chức năng rõ ràng – tối ưu không gian sống
Tầng trệt là không gian sinh hoạt chung mở, không rào chắn thị giác. Kiểu thiết kế này giúp xoá nhòa ranh giới trong – ngoài, vốn là đặc trưng của kiến trúc nhiệt đới. Việc sửa chữa nhà ở tầng trệt tập trung vào cải thiện công năng: tích hợp không gian bếp, phòng khách và khu vực ăn uống thành một thể thống nhất, thông thoáng.
Các khu vực phụ như phòng dịch vụ, xưởng may, hay kho dưới gầm cầu thang cũng được cải tạo lại hợp lý, đảm bảo sự riêng tư nhưng vẫn kết nối chặt chẽ với không gian chính.
4. Tầng trên – khối hộp riêng tư đậm chất bản địa
Ngược lại với sự mở rộng ở tầng trệt, tầng trên được thiết kế dạng khối lập phương, tập trung vào tính riêng tư cho các phòng ngủ. Một điểm nhấn quan trọng trong quá trình cải tạo nhà là việc sử dụng giếng trời để đưa ánh sáng và gió vào nhà theo cách tự nhiên và nghệ thuật nhất.
Tường nhà sử dụng vữa Chukum, chất liệu truyền thống của vùng Yucatán, vừa tạo hiệu ứng ánh sáng ấn tượng, vừa giữ cho công trình luôn gắn bó với ngữ cảnh địa phương.
5. Vật liệu và màu sắc: hiện đại nhưng giàu bản sắc
Toàn bộ công trình sử dụng bảng màu tự nhiên: đỏ nâu của tường Chac, xám của bê tông mài, và màu thô mộc của gỗ. Những vật liệu này không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn có giá trị sử dụng lâu dài, phản ánh xu hướng sửa chữa nhà theo phong cách bền vững.
Sự tương phản nhẹ nhàng giữa các chất liệu giúp làm nổi bật từng không gian, từng đường nét kiến trúc, biến Xcumpich House thành một điển hình cho xu hướng cải tạo nhà hiện đại pha trộn truyền thống.
Xcumpich House là một ví dụ tiêu biểu cho cách sửa chữa nhà có thể trở thành một hành trình sáng tạo – nơi con người, vật liệu, văn hóa và môi trường cùng hòa quyện. Việc cải tạo nhà 2 tầng này không chỉ làm mới không gian sống mà còn tôn vinh vẻ đẹp của bản sắc địa phương thông qua ngôn ngữ thiết kế hiện đại.
