Xây dựng một căn nhà đòi hỏi gia chủ phải tuân thủ đầy đủ các thủ tục pháp lý liên quan. Trong bài viết sau, Kiến Xanh sẽ chia sẻ đến bạn thông tin về tất cả các thủ tục pháp lý cần có trước khi xây nhà!
Nội dung bài viết
1. Giấy phép xây dựng
1.1 Hồ sơ xin GPXD?
- Hồ sơ đầy đủ bao gồm:
- Sổ hồng
- CCCD
- Sổ hộ khẩu
- Đơn xin cấp GPXD
- Bản cam kết an toàn với nhà liền kề
- Bản vẽ xin phép xây dựng.
1.2 Trình tự xin GPXD
- Nộp hồ sơ: Chủ đầu tư nộp 01 bộ hồ sơ tại UBND cấp huyện nơi dự định xây nhà.
- Tiếp nhận & kiểm tra: Cơ quan tiếp nhận kiểm tra hồ sơ. Nếu thiếu, sẽ yêu cầu bổ sung; nếu đầy đủ, sẽ cấp giấy biên nhận. Trường hợp cần thêm thời gian xem xét, cơ quan có thẩm quyền phải thông báo bằng văn bản.
- Nhận kết quả: Đến hẹn, chủ đầu tư nhận giấy phép xây dựng kèm hồ sơ thiết kế đã được đóng dấu hoặc văn bản trả lời nếu hồ sơ không đủ điều kiện cấp phép.
1.3 Thời gian giải quyết hồ sơ?
- 15 ngày làm việc: với nhà ở riêng lẻ tại đô thị.
- 10 ngày làm việc: với nhà ở nông thôn.
Nếu cần thêm thời gian xem xét, cơ quan cấp phép phải thông báo bằng văn bản cho chủ đầu tư và không được kéo dài quá 10 ngày kể từ ngày hết hạn (theo Điều 102 – Luật Xây dựng 2014).
2. Thủ tục thông báo khởi công khi xây nhà
2.1 Hồ sơ thông báo khởi công
Sau khi đã có giấy phép xây dựng và hồ sơ thiết kế, chủ đầu tư cần nộp thông báo khởi công tại UBND phường/xã nơi xây dựng.
Hồ sơ thông báo khởi công gồm:
- Đơn thông báo khởi công
- Giấy phép xây dựng (photo công chứng)
- Bản vẽ xin phép xây dựng (photo công chứng)
- Hợp đồng nhân công + bảo hiểm
- CMND/CCCD của chủ nhà (photo công chứng)
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (photo công chứng)
- Giấy đăng ký kinh doanh & chứng chỉ năng lực của nhà thầu (photo công chứng)
- Quyết định bổ nhiệm chỉ huy trưởng công trình
- Các giấy tờ bổ sung theo yêu cầu của phường/quận (nếu có)
2.2 Quy trình nộp thông báo khởi công
Bước 1: Nộp hồ sơ thông báo
Chủ đầu tư chuẩn bị đầy đủ giấy tờ và nộp 01 bộ hồ sơ tại UBND cấp huyện nơi dự kiến thi công công trình.
Bước 2: Xác nhận và phản hồi hồ sơ
Cơ quan chức năng sẽ tiếp nhận và kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ của hồ sơ:
- Nếu hợp lệ: Cấp giấy xác nhận thông báo khởi công, cho phép công trình chính thức được thi công.
- Nếu chưa hợp lệ: Chủ đầu tư sẽ được hướng dẫn bổ sung hoặc chỉnh sửa hồ sơ theo yêu cầu.
2.3 Lệ phí làm thông báo khởi công
Thường chủ nhà sẽ không mất khảon chi phí cho quy trình thông báo khởi công xây dựng.
3. Kiểm tra của thanh tra xây dựng
Trong suốt quá trình thi công, công trình sẽ được Sở Xây dựng tiến hành các đợt kiểm tra định kỳ tại hiện trường. Các nội dung kiểm tra bao gồm:
- Đối chiếu việc thi công thực tế với bản vẽ thiết kế và giấy phép xây dựng đã được cấp.
- Đánh giá năng lực của đơn vị thi công, kiểm tra các chứng chỉ hành nghề của người chịu trách nhiệm thiết kế và thi công.
- Giám sát việc đảm bảo an toàn lao động và bảo vệ môi trường tại công trình.
- Nếu công trình đáp ứng đúng quy định, thanh tra sẽ lập biên bản xác nhận, cho phép tiếp tục thi công. Tuy nhiên, nếu phát hiện sai phạm như: thi công sai phép, sử dụng đơn vị không đủ năng lực, không đảm bảo an toàn… thì sẽ có hình thức xử lý tương ứng. Mức độ xử phạt có thể từ phạt hành chính, yêu cầu tháo dỡ phần vi phạm, đến đình chỉ thi công vô thời hạn.
Vì vậy, việc lựa chọn nhà thầu có uy tín và năng lực chuyên môn là vô cùng quan trọng. Chủ đầu tư nên cân nhắc kỹ trước khi ký hợp đồng thiết kế và thi công để tránh rủi ro, đảm bảo công trình diễn ra an toàn và đúng pháp luật.
4. Thủ tục làm hoàn công xây dựng
4.1. Hồ sơ hoàn công gồm những gì?
Hồ sơ hoàn công là tập hợp đầy đủ các tài liệu, giấy tờ và ghi chép liên quan đến toàn bộ quá trình xây dựng công trình. Bao gồm từ giai đoạn ban đầu như phê duyệt chủ trương đầu tư, khảo sát hiện trạng, đến các bước thiết kế, dự toán chi phí, thi công và các thủ tục khác có liên quan.
Một bộ hồ sơ hoàn công đầy đủ thường bao gồm các giấy tờ chính như:
- Giấy phép xây dựng đã được cấp
- Báo cáo kết quả khảo sát hiện trạng công trình
- Hồ sơ thiết kế và bản vẽ thi công chi tiết
- Kết quả thẩm tra thiết kế và văn bản xác nhận thẩm định bản vẽ thi công
- Tùy vào từng công trình cụ thể, có thể cần bổ sung thêm một số tài liệu khác như:
- Hợp đồng xây dựng giữa chủ đầu tư và các đơn vị thực hiện (nhà thầu khảo sát, thiết kế, thi công, giám sát…)
- Bản vẽ hoàn công, trong trường hợp có điều chỉnh so với thiết kế ban đầu
4.2. Quy trình hoàn công xây dựng
Bước 1: Kiểm tra điều kiện hoàn công
Thủ tục hoàn công chỉ áp dụng đối với những công trình nằm trong diện phải xin giấy phép xây dựng. Nếu căn nhà hoặc công trình của bạn không thuộc trường hợp này, thì không bắt buộc phải làm hoàn công sau khi xây dựng xong.
Bước 2: Đánh giá hiện trạng công trình sau thi công
Khi công trình đã thi công hoàn tất, đơn vị thi công có trách nhiệm vệ sinh, thu dọn mặt bằng, đồng thời chuẩn bị hồ sơ nghiệm thu và lập bản vẽ hoàn công để làm cơ sở cho việc hoàn tất thủ tục pháp lý.
Bước 3: Chuẩn bị hồ sơ hoàn công
Chủ đầu tư tiến hành tổng hợp đầy đủ các giấy tờ theo quy định để thực hiện thủ tục hoàn công (bao gồm giấy phép xây dựng, bản vẽ hoàn công, biên bản nghiệm thu, hợp đồng xây dựng…).
Bước 4: Nộp hồ sơ hoàn công đúng nơi quy định
Tùy theo loại công trình, hồ sơ hoàn công sẽ được nộp tại các cơ quan chức năng tương ứng:
- Nộp tại Sở Xây dựng: Với công trình cấp đặc biệt, cấp I (ví dụ: di tích, đền chùa, công trình du lịch, tượng đài…).
- Nộp tại UBND cấp xã, quận, huyện: Với công trình nhà ở riêng lẻ hoặc tư nhân.
- Nộp tại Ban quản lý đầu tư & xây dựng khu đô thị mới hoặc khu công nghiệp: Nếu công trình nằm trong khu vực quy hoạch đặc thù, thuộc phạm vi quản lý riêng.
4.3. Chi phí hoàn công
Thời gian hoàn thành thủ tục hoàn công cho công trình hiện nay vẫn chưa có một mốc thời gian cố định. Sau khi nộp hồ sơ hoàn công, cơ quan chức năng sẽ tiến hành thẩm định hồ sơ, kiểm tra việc thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ.
Quá trình này có thể mất khoảng 2 tháng để cấp giấy chứng nhận hoàn công. Tuy nhiên, thời gian này có thể thay đổi tùy thuộc vào việc chuẩn bị hồ sơ theo đúng quy định pháp luật và sự khác biệt trong quy trình giải quyết của các địa phương.
